06-07-2020

Bewindvoering in het bredere sociaal domein

Bewindvoering is geen wettelijke taak voor gemeenten. Ze hebben daardoor weinig zicht en invloed op de doelgroep in bewindvoering, terwijl gemeenten vaak wel de bewindvoeringskosten betalen. Bewindvoering is een stijgende kostenpost in het sociaal domein. Hoe krijgen gemeenten hier meer grip?

Wat is bewindvoering?
Bewindvoerders staan mensen bij die zelf niet in staat zijn om hun financiën te regelen. Dit zijn bijvoorbeeld mensen met een verstandelijke beperking of dementerende ouderen. Maar het kunnen ook mensen zijn met problematische schulden waardoor ze niet meer hun financiën kunnen regelen. Een persoon die (tijdelijk) niet meer zijn financiën kan regelen of een familielid daarvan kan bewindvoering aanvragen bij de rechtbank. De rechter doet hierover vervolgens uitspraak.

Bijzondere bijstand
De kosten voor bewindvoering worden betaald uit de bijzondere bijstand, als een inwoner dit zelf niet kan betalen. De afgelopen jaren stijgt het bedrag dat gemeenten gezamenlijk aan bewindvoering betalen vanuit de bijzondere bijstand. Divosa stelde in 2016 al dat (beschermings)bewind één van de snelst stijgende kostenposten is voor gemeenten.

Kwaliteitscontrole op beschermingsbewindvoerders
Veel gemeenten maken zich zorgen over de hoge kosten van de bewindvoering, omdat de gemeenten zelf geen zicht hebben op de kwaliteit van bewindvoering. De rechtbank wijst namelijk de bewindvoerder aan en ook de kwaliteitscontrole wordt door de rechtbank gedaan. Daarnaast bieden gemeenten ook financiële dienstverlening aan inwoners, die mogelijk beter aansluit bij de persoonlijke situatie van de inwoner.

Wetsvoorstel adviesrecht schuldenbewind
Er is in 2019 een wetsvoorstel ingediend door minister Dekker (Rechtsbescherming). Het wetsvoorstel maakt het mogelijk dat gemeenten de rechter adviseren of een inwoner het beste kan worden geholpen door bewindvoering of dat een vorm van lichtere ondersteuning meer passend is. Dit draagt bij aan een betere samenwerking tussen gemeenten, rechtbanken en beschermingsbewindvoerders. Het wetsvoorstel ligt momenteel voor aan de Tweede Kamer.

Praktijkvoorbeeld Ermelo, Harderwijk en Zeewolde
Een aantal gemeenten werkt al actief samen met bewindvoerders. Een goed praktijkvoorbeeld zien we in de gemeenten Harderwijk, Ermelo en Zeewolde, waarover eerder geschreven is.

Meer weten?
Wil je meer weten over de veranderingen binnen bewindvoering? Nautus heeft veel kennis opgedaan over bewindvoering en deelt deze kennis graag! Hiervoor hebben wij een lunchbox ontwikkeld. De lunchbox is een gratis workshop die wordt gegeven op jouw locatie. Kijk voor meer informatie over de lunchbox hier.