19-05-2021

Gehaktdag! Mag het een onsje meer ‘geluk’ zijn?

Vandaag is het ‘gehaktdag’. Sinds 2000 de dag waarop de minister van Financiën, namens het kabinet, verantwoording aflegt over het gevoerde beleid en de financiën van het afgelopen jaar. De dag (officieel ‘Verantwoordingsdag’) is bedoeld als tegenhanger voor Prinsjesdag. Een dag om terug te kijken, om te evalueren, voordat nieuwe plannen gemaakt en begroot worden.

Dat de minister van Financiën een prominente rol vervult op gehaktdag is helaas nog veelzeggend. Het accent ligt op geld, op economische ontwikkelingen, op de grote lijnen van inkomsten en uitgaven van het Rijk. Het levert een ‘Excel-werkelijkheid’ op, die iets zegt over de financiële gezondheid van Nederland, maar vrij weinig over geluk en welbevinden van de Nederlanders.

Is het zinvol om geluk en welbevinden te betrekken bij de verantwoording van beleid? Tegenstanders zullen zeggen dat de overheid er helemaal niet is om geluk van inwoners te bevorderen. Of dat er niets aan de hand is: Nederlanders zijn volgens het CBS immers nog even gelukkig en tevreden als in de jaren negentig. En we staan bovenaan de lijstjes van de meest gelukkige landen ter wereld.

Wie verder kijkt, weet dat het waardevol is om financiële gezondheid in een breder perspectief te bekijken. Het verschil in geluk tussen laag- en hoogopgeleiden is bijvoorbeeld groter geworden. Ook hebben Nederlanders minder sociale contacten en vallen meer mensen uit door stress en overbelasting. Toekomstige generaties, sommige regio’s (Groningen), het milieu en inwoners van andere landen worden geconfronteerd met de nadelige effecten van onze financiële gezondheid. Hoe beoordelen we met die bril het gevoerde beleid? Evident dat er verschillende standpunten mogelijk zijn in dat debat. Maar juist wel een goed debat waard. En een impuls voor kwaliteit, innovatie en vernieuwing.

Het CBS publiceert op Verantwoordingsdag jaarlijks de ‘Monitor Brede Welvaart’. De monitor beschrijft hoe de kwaliteit van leven er in Nederland voor staat. Het plaatst die in perspectief van volgende generaties en ten opzichte van andere landen. Een krachtige bron voor een goed inhoudelijk debat over het gevoerde beleid.

Als ik politici, journalisten en beleidsmakers alvast een tip mag geven ter voorbereiding op de debatten van de komende dagen: lees deze monitor van het CBS met ‘een onsje’ meer belangstelling dan de verantwoordingsstukken van de minister van Financiën. Alle beetjes helpen.

Meer weten over de monitor?

De Monitor Brede Welvaart helpt ook gemeenten bij prioritering, innovatie, verbetering en verantwoording van beleid. Wil je daar meer over weten? Stuur mij een bericht.

Mail Kosha