Betalingsproblemen onder jongeren
Aandacht voor geldzorgen onder deze doelgroep blijkt nodig ook. Uit het jaarlijks rapport van Stichting BKR blijkt dat de betalingsachterstanden van jongeren relatief hoog zijn en ook toenemen. Jongeren tot 24 jaar zijn oververtegenwoordigd in de groep die niet op tijd betaalt en met incassobureaus krijgt te maken (Nibud). Onder de groep 18 tot 24-jarigen vallen juist de achterstand van relatief kleine kredieten, zoals een telefoonabonnement op. Ondanks dat deze kredieten niet zo hoog zijn als een hypotheek of studieschuld, kunnen ook deze grote gevolgen hebben. Daarbij is het risico bij de groep jongeren ook bij kleine kredieten hoog. Dat komt doordat zij relatief weinig inkomen hebben en daardoor minder gemakkelijk een grote klap kunnen opvangen.
Jongeren en achteraf betalen
Een (relatief) nieuwe ontwikkeling is de opkomst van systemen voor achteraf betalen (Buy Now, Pay Later (BNPL).Hiermee kan de betaling van een (online) aankoop worden uitgesteld tot 14 of 30 dagen, of in termijnen of gespreid worden betaald. Handig voor kinderen en jongeren, waarvan het zakgeld of het loon van de bijbaan nog net niet binnen is, maar die wel alvast dat computerspel, jurkje of armbandje in de aanbieding willen kopen.
Een bestelling plaatsen met achteraf betalen is eenvoudig en lijkt een goede deal. Vooral als het je even niet uitkomt om nu te betalen. Je moet alleen niet vergeten te betalen.
Veel aanbieders van achteraf betalen sturen vaak (alleen) een e-mail. En de betalingsherinneringen worden alleen gestuurd door de aanbieder van de BNPL, in plaats van de partij waar je een bestelling geplaatst hebt. Volgens de Rabobank betaalt liefst één op de vijf klanten het bedrag van een BNPL-aanbieder niet op tijd terug. De kans is dus groot dat jongeren deze kosten vergeten te betalen tussen alle andere mail (van andere bling) in hun inbox. En dan moet je al snel hoge herinneringskosten betalen.
De hoge incassokosten kunnen ervoor zorgen dat jongeren (verder) in de problemen komen.
Problemen beginnen pas echt grote vormen aan te nemen wanneer een aanbieder van BNPL (soms al na één betalingsherinnering) ervoor kiest om een incassobureau in te schakelen. Met een klein bedrag van enkele tientjes, komt een jongere daarmee al snel voor 100 euro in de schuld als hij de betalingsherinneringen mist.
Jongeren hebben meer moeite met het beheren van een overzichtelijke administratie dan ouderen (Nibud). Uitgesteld betalen wordt sneller een probleem als het financiële overzicht ontbreekt.
Bij een jongere kan een vergeten rekening daarom al snel uitmonden in een (problematische) schuld waar jongeren nog lang last van kunnen hebben.
De winst van de vergeten betaling voor aanbieders
De BNPL-bedrijven bekijken schulden vanuit een andere blik. Zij verdienen een deel van hun omzet uit de bijdragen die de verkopers van (online) producten hen betalen, maar inkomsten worden óok gegenereerd doordat de koper schulden maakt of vergeet te betalen. Volgens de Autoriteit Financiële Markten (AFM) kunnen voor deze bedrijven de inkomsten uit boetes wel oplopen tot 40% van hun omzet. Dat is een verkeerde prikkel: immers het bedrijf heeft er dan minder belang bij om bijvoorbeeld die jongere te informeren over de risico’s van de betalingstermijn en de kosten.
De registratie van schulden van BNPL-systemen zou met het oog op bescherming van jongeren wel van belang zijn. Volgens de BKR is registratie van schulden voor BNPL-systemen nu nog niet mogelijk. Ook de AFM geeft aan op dit moment nog geen toezicht te kunnen houden op achteraf betalen. De AFM hoopt dat er wel snel regelgeving komt, zodat de kans op financiële problemen kleiner wordt. Er ligt nu een wetvoorstel in Brussel om registratie en toezicht alsnog mogelijk te maken.
Bewustwording voorlopig belangrijkste instrument
Op dit moment staan overheden vanaf de zijlijn toe te kijken bij dergelijke betaalsystemen. Het is daarom goed dat er door de Week van het Geld elk jaar extra aandacht is, voor de risico’s van o.a. de BNPL-industrie. Bij het ontbreken van andere handvatten om de risico’s van achteraf betalen (specifiek voor jongeren) te beperken, moeten we structureel aandacht blijven besteden aan financiële educatie aan jongeren zodat zij nu en in de toekomst en hun bling kunnen bedwingen.
Meer weten? Ga naar Week van het geld.nl
