Olie en water, dat mengt niet!

Sprekers Micheline Paffen, Dalila Sayd, Mariël van Pelt, Marcel Canoy en Ruben Terlou kwamen met de volgende inzichten en tips:

• Ontmoet je doelgroep op gelijke voet. Kom niet als onderzoeker met een enquête de wijk in, maar leg contact tijdens informele momenten in de wijk.

• Stel je niet voor vanuit je professie, dat geeft al snel een gevoel van hiërarchie.

• Vraag inwoners zelf: wat zou je van ons willen?

• We maken te vaak een medische vertaling van problemen. Professionele zorg is niet voor elk probleem de beste oplossing.

• Faciliteer als gemeente burgerinitiatieven. We kunnen niet zonder vrijwilligers en mantelzorgers, zij maken eigenlijk de gemeente.

• Waarom vinden we het zo extreem lastig om dingen over te laten aan vrijwilligers?

• Kenmerken van succesvolle zorgzame buurten zijn: vanuit de inwoners geïnitieerd, met een vaste ontmoetingsplek en door vrijwilligers georganiseerd.

• Zorg ook voor de continuïteit, door weinig eisen te stellen aan subsidies. 

• Het gevoel van erbij horen en van betekenis zijn is het belangrijkste element.

• Inwoners zijn de ogen en oren van de wijk, zodat gemeentelijke professionals beter hun werk kunnen doen. Benut deze kennis en ervaringen.

Naar het voorbeeld van China?

Documentairemaker en China-kenner Ruben Terlou liet aan de hand van fragmenten het verschil zien met de gemeenschapskracht in China. Vanuit het confucianisme en een sterke zorgcultuur verwachten Chinezen niet van de staat dat er voor hen wordt gezorgd. Je zorgt voor elkaar. Al vanaf jonge leeftijd hebben Chinese kinderen veel plichtsbesef om de kwaliteit van leven van hun ouders en grootouders te verbeteren. We bekeken indrukkende fragmenten uit zijn documentaires waarin luisteren zijn enige strategie is. Wees stil en luister naar de mensen tipte Ruben: “Verhalen zijn de symptomen van wat er speelt in de maatschappij.”

Hart van Vathorst

Na het plenaire deel, waarin de olie en het water gemengd waren tot een mayonaise voor op onze vega bitterbal, stapte ik in een bus voor een werkbezoek aan het huis van Vathorst. Daar leidde Ronald van Panhuis van Accolade Zorg ons door deze unieke plek in Amersfoort, waar verschillende doelgroepen samenwonen, samen leven, geloven en ontmoeten. Tien jaar geleden ontstond het concept. Mede door de vastgoedcrisis kwam er geen winkelcentrum en was er ineens ruimte om een nieuw idee op te tuigen. Het uitgewerkte idee wordt nu gezien als een nationaal en ook internationaal inspiratiebron voor het combineren van zorg, wonen en ontmoeten van verschillende doelgroepen waaronder mensen met: niet-aangeboren hersenletsel, dementie, een verstandelijke beperking en kinderen. Ontmoeten gebeurt onder één dak: in de bakkerij, de horeca, in de kaars- en houtbewerkingateliers, bij de kapper, bij het behandelteam van fysiotherapeuten en ergotherapeuten, tijdens een dienst in de kerk of vanuit de pg-woonkamer met zicht op de spelende kinderen van het kinderdagverblijf.

Laten we als beleidsmakers en projectleiders in het sociale domein veel erop uitgaan. Want beleid maken we niet op het stadhuis, maar daar waar we elkaar ontmoeten. Dan blijkt ineens: olie mengt met water.