Vangnetuitkering

Optimaliseer het BUIG-budget voor jouw gemeente

Xandra 4 min • 29 April 2025

Gemeenten ontvangen vanuit de Rijksoverheid middelen voor het verlenen van bijstand en begeleiding naar werk: het BUIG-budget. Dit budget wordt berekend op basis van een verdeelsleutel. Heeft jouw gemeente een tekort of overschot op het BUIG-budget? Je bent niet alleen. Veel gemeenten zoeken naar manieren om hun tekort terug te dringen of hun overschot effectief in te zetten voor de doelgroep. Nautus staat klaar om je hierbij te helpen.

Structurele maatregelen

Eerder namen we je mee in de mogelijkheden van een vangnetuitkering die je aanvraagt voor het BUIG-budget. En de ondersteuning die Nautus daarin biedt. Met de vanguitkering kun je een klein deel van je tekort terugvragen. Maar het lost het niet op. Om het tekort structureel terug te dringen (of om je middelen efficiënter in te zetten) zijn inhoudelijke maatregelen nodig. Maatregelen die ertoe leiden dat minder inwoners in de bijstand zitten en meer inwoners naar (betaald) werk worden begeleid. 

Wil je ons stappenplan Ombuigen ontvangen? Vul hier je gegevens in en we mailen het je toe.

Hoe doe je dat?

Het valt of staat met een goede analyse van je BUIG-budget. Dat inzicht creëer je door een duidelijk financieel overzicht. Vragen die je kunt stellen zijn:  

  • Wat ontvang je jaarlijks aan middelen en welke ontwikkeling is daarin te zien?  

  • Welke wettelijke en bovenwettelijke taken en voorzieningen bekostig je uit het budget?  

En vanuit dat financiële overzicht ga je op zoek naar de oorzaken en verklaringen voor uitschieters. Vragen die dan naar voren komen zijn:  

  • Wat laat het bijstandsbestand van je gemeente zien? 

  • Heeft je gemeente een effectief beleid?  

  • Welke knoppen benut je maximaal en waar liggen kansen? 

  • Hoe scoort je gemeente in vergelijking met andere gemeenten?  

Gemeente Leidschendam-Voorburg ging je al voor!

Onze collega's Marjolein van Hattem en Johanan Korevaar vormden een duo op deze opdracht en vertellen hieronder meer over hun uitdaging, oplossing en resultaat.

  • De uitdaging: De gemeente Leidschendam-Voorburg stond voor een grote uitdaging: een chronisch tekort op het BUIG-budget (Bijstandsuitkeringen Inkomensvoorziening Gemeenten). Dit tekort had aanzienlijke gevolgen voor de financiële stabiliteit van de gemeente. Hoewel de gemeente recht heeft op een vangnetuitkering, kost het veel tijd en inzet om de aanvraag daarvoor af te ronden. In 2024 was er onvoldoende capaciteit beschikbaar binnen de gemeente om deze aanvraag tijdig in te dienen.
  • Een oplossing: Nauturianen Johanan Korevaar en Marjolein van Hattem namen de opdracht aan om de aanvraag voor de vangnetuitkering af te ronden. Dankzij hun expertise en ervaring konden zij de aanvraag efficiënt en nauwkeurig afhandelen.
  • De resultaten: Marjolein en Johanan schreven de volledige aanvraag en zorgden ervoor dat het bestuurlijk proces soepel verliep. In korte tijd wisten zij onder andere: Een gedetailleerd onderzoek naar de financiële situatie uit te voeren; de genomen maatregelen om het tekort terug te dringen te verkennen; de (verwachte) effecten van deze maatregelen uiteen te zetten. Het lukte Marjolein en Johanan om snel veel informatie te verzamelen en dit om te zetten in een compleet en diepgravend stuk. De aanvraag werd goedgekeurd door de gemeenteraad en uiteindelijk ook door het Rijk, waardoor de gemeente de benodigde financiële middelen van de vangnetaanvraag kreeg toegekend.
  • De aanbeveling: Het is essentieel om op tijd te beginnen met de BUIG-aanvraag. Maar zelfs als de tijd dringt, is het mogelijk om de aanvraag succesvol af te ronden of in ieder geval klaar te staan voor volgend jaar. Dit vraagt om kennis, expertise en resultaatgerichte actie. Klinkt dit als iets voor jouw gemeente? Dan staat Nautus klaar om te helpen, met de benodigde expertise en ervaring om de klus te klaren.
"De samenwerking met Johanan en Marjolein was prettig productief. De aanvraag die zij opstelden was goed geschreven en een duidelijke weergave waar wij in Leidschendam aan werken."
Philip van Veller, wethouder financiën

Aan welke knoppen draai je?

De meeste gemeenten richten zich op het re-integratie- en participatiebeleid en de uitvoering ervan: hoe kun je instroom van uitkeringsgerechtigden verminderen, doorstroom versnellen en uitstroom bevorderen. Dat zijn knoppen waarmee je direct invloed uitoefent op het budget. Maar je kunt ook naar aanpalende dossiers kijken. Zo ontwikkelden wij voor verschillende gemeenten maatregelen op het gebied van: 

  1. Inburgering 

    Gemeenten kunnen hun taken rondom inburgering eerder starten dan wettelijk verplicht (namelijk al tijdens het verblijf op het AZC) of uitbreiden (met een welkomstprogramma van de gemeente). De wachttijd op huisvesting wordt hierdoor zinvol ingevuld. En met een welkomstprogramma zijn statushouders en sneller bekend met lokale instanties, instellingen en werkgevers. De statushouder kan hierdoor sneller participeren op de arbeidsmarkt en is minder lang afhankelijk van een uitkering.  

  2. Handhaving

    Het instemmen van het wetsvoorstel Participatiewet in balans door de tweede kamer biedt gemeenten een logische aanleiding om hun handhavingsbeleid onder de loep te nemen. Het doel is voorkomen dat inwoners bewust of onbewust onterecht bijstand ontvangen en daardoor in de problemen komen. Daarnaast hebben sommige gemeenten een onderbezetting in capaciteit op handhaving.  

  3. Basisbanen en jobcarven 

    De publieke sector leent zich om aanvullend werk, in andere woorden basisbanen, te organiseren. Zo kan de basisbaan een positieve bijdrage leveren aan de leefbaarheid binnen de publieke en maatschappelijke ruimte. De basisbaan kun je op verschillende manieren vormgeven: als structurele baan of als doorstroombaan. 

    Het implementeren van deze maatregelen vraagt tijd en organisatie. En onthoud, dit is een voorstel. Er is op andere thema’s of binnen re-integratie en participatie (bijvoorbeeld nazorg of loonkostensubsidie) ook veel mogelijk. 

Hoe kunnen we jouw gemeente helpen?

Er zijn meerdere scenario’s mogelijk. Het aanvragen van de BUIG kan zeker, maar gezien de deadline van 15 augustus helaas niet meer voor dit jaar. Daarvoor is de tijd te kort om het voor de laatste raadsvergadering voor de zomer in te dienen. Wel kunnen we samen met jullie alvast voorbereidingen treffen voor 2026. Zo kom je volgend jaar beslagen ten ijs.   

Een ander scenario is dat jouw gemeente dit jaar met succes de aanvraag heeft ingediend en wij jullie kunnen begeleiden bij het ontwerpen en implementeren van de maatregelen. Dat kan gaan om de procesbegeleiding maar ook om het leveren van inhoudelijke expertise. Wij staan voor je klaar. Voor een vrijblijvend en oriënterend gesprek, neem contact op met een van onze accountmanagers:

Tessa van Asten [email protected]
Rick Kropff [email protected]

Voor een inhoudelijk adviesgesprek zoek dan contact met een van onze adviseurs.

Contact

Wil je meer weten over de BUIG of de vangnetuitkering?

Stuur Tessa een bericht.

En zij vertelt je er graag meer over in een gesprek.

Contactgegevens