08-03-2021Column
Op de pof
Wie kent het niet: het onbestemde gevoel dat er iets niet klopt? Het gevoel dat je die kikker bent die in een pan met water zit waarin de temperatuur gestaag oploopt, tot op het punt waarop het gruwelijk mis gaat. Dat gevoel heb ik als ik naar de financiële effecten van de coronacrisis kijk.
We zitten midden in een coronacrisis, hele economische sectoren zijn op slot gegooid en ondertussen is het aantal faillissementen deze eeuw nog niet zo laag geweest als in het afgelopen jaar. In 2020 gingen 2703 bedrijven over de kop, 16 procent minder dan in het jaar daarvoor.
We zitten midden in een coronacrisis, hele economische sectoren zijn op slot gegooid en ondertussen is het aantal werklozen in lange tijd niet zo sterk gedaald als in de afgelopen maanden. Tussen oktober en januari daalde het aantal werklozen met gemiddeld 23.000 per maand, de sterkste daling sinds het begin van de maandelijkse metingen in 2003.
We zitten midden in een coronacrisis, hele economische sectoren zijn op slot gegooid en ondertussen zijn er vorig jaar 280.000 bedrijven gestart, 4.000 bedrijven meer dan in 2019.
We zitten midden in een coronacrisis en hele economische sectoren zijn op slot gegooid en ik mis iets. Ik zou verwachten dat veel ondernemers kopje onder zouden zijn gegaan en de werkloosheid een vlucht zou nemen. Dat is echter niet wat we in de krantenkoppen lezen. Om te zien wat ik mis moet ik klaarblijkelijk dieper duiken.
Allereerst is er voor miljarden aan steunmaatregelen vanuit het Rijk gekomen die voorlopig helpen om liquiditeitsproblemen bij bedrijven te voorkomen. In totaal is de coronarekening voor steun aan ondernemers al opgelopen tot ruim 30 miljard euro.
Ondernemers vullen liquiditeitstekorten verder in door belastingbetalingen uit te stellen. Eind 2020 was door de Belastingdienst al in totaal voor 13,2 miljard euro aan belastinguitstel verleend. En de teller loopt nog steeds verder op. Ook stellen ondernemers investeringen uit en maken ze maximaal gebruik van bankfaciliteiten (zoals kredieten en uitstel van hypotheekbetalingen).
Veel ondernemers leven noodgedwongen op de pof. Uiteindelijk is echter al het vet van hun ondernemersbotten. Dan komen ze bij de afdeling Bijzonder Beheer van de banken uit. Die helpen ondernemers die structureel financieel zwaar weer zijn gekomen en waarvoor faillissement dreigt. Experts van deze afdelingen verwachten een toename voor de instroom in Bijzonder Beheer in het tweede kwartaal van dit jaar met een piek in het derde kwartaal. In het vierde kwartaal zal dit volgens hen gaan leiden tot een faillissementsgolf. Deze faillissementen zullen vervolgens de drijvende krachten zijn achter oplopende werkloosheid en schuldenproblematiek. Problemen, waarvoor ook gemeenten aan de lat komen te staan.
Het wordt tijd dat de kikker uit het opwarmende water springt en groter leed voorkomt. Bijvoorbeeld door de snel oplopende coronarekening gespreid over de komende jaren te gaan betalen. Dat kan bijvoorbeeld door de periode uit te smeren waarover belastingschulden terugbetaald moeten worden. Verder door in de meest getroffen sectoren (horeca, reisbureaus, culturele sector, contactberoepen en vervoer en logistiek) te kijken of er maatwerkoplossingen mogelijk zijn die deze mooie bedrijven in de benen kunnen houden.