Geen eigen huis, geen plek onder de zon

Cijfers dak- en thuisloosheid Nederland (bronnen: CBS en VNG)
• Op 1 januari 2020 telde Nederland ruim 36.000 dak- thuislozen. Zij hebben geen (t)huis waar zij zich kunnen terugtrekken en zich veilig kunnen voelen.
• De populatie dak- en thuislozen bestaat vooral uit mannen: in 2020 was 84 procent man.
• Relatief veel dak- en thuislozen leven in een van de vier grootste gemeenten (Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht): in 2020 was 36 procent van alle dak- en thuislozen in een van deze vier steden te vinden.
• Nederland telt bijna 10.000 dak- en thuisloze jongeren tussen de 18 en 27 jaar. De meeste van hen zijn thuisloos, niet dakloos. Ze slapen niet letterlijk op straat (dakloos), maar zwerven tussen logeeradressen en slaapplaatsen bij instanties (thuisloos). De jongeren hebben in veel gevallen te maken met complexe, meervoudige problematiek, zoals financiële, psychische en/of verslavingsproblemen.
• In 10 jaar tijd is het aantal dak- en thuislozen in Nederland meer dan verdubbeld. In 2019 leken de cijfers te stabiliseren, totdat de COVID-19 pandemie zijn intrede deed.
• Begin deze maand stelde de VNG dat voor de aanpak van dak- en thuislozen op korte termijn 150 miljoen euro nodig is.

Achter bovenstaande cijfers schuilt een diverse groep mensen. Met verschillende achtergronden, problemen en verhalen. Kwetsbare mensen, die hun huis zijn kwijt geraakt door bijvoorbeeld een faillissement, vechtscheiding of een onveilige thuissituatie. En daardoor de grip op hun leven kwijt zijn. Het is belangrijk dat er aandacht is voor (de preventie van) dak- en thuisloosheid. Zodat we weten wat de factoren zijn die het al dan niet ontstaan ervan (mede) bepalen, en hierop invloed kunnen uitoefenen. Ieder mens dat niet dakloos raakt scheelt leed (en maatschappelijke kosten).

Aanpak dak- en thuisloosheid
Wat kunnen gemeenten doen in de aanpak van dak- en thuisloosheid? Zij kunnen bijvoorbeeld met een goed voorzieningenpalet op het terrein van wonen (tijdelijk wonen, maatwerkwoningen, woonbegeleiding) en schuldhulpverlening bijdragen aan het voorkomen van dakloosheid. Daarnaast zorgt het inzetten op kwaliteitsverbetering in of uitbreiding van de opvang ervoor dat een periode op straat wordt voorkomen of verkort. Bovendien is het belangrijk dat continu het gesprek wordt gevoerd met betrokken partijen, zoals woningcorporaties, opvang- en cliëntorganisaties, vrijwilligers en ervaringsdeskundigen. Samen moeten we ervoor zorgen dat minder mensen dak- of thuisloos zijn en worden. En dat iedereen een ‘plek onder de zon’ heeft waar hij/zij zich veilig en thuis voelt.