Mantelzorg is goud waard

Gemeenten zijn vrij zelf te kiezen hoe ze mantelzorgers waarderen. Vaak gebeurt dit met een geldbedrag, een tegoedbon en/of activiteiten voor mantelzorgers. In dit artikel nemen we je graag mee hoe Nautus de peiling van de mantelzorgwaardering in de gemeente Putten heeft aangepakt.

Huidige situatie in kaart 
We zijn gestart met het in kaart brengen van de huidige situatie. Met de bevlogen mensen van de uitvoeringsorganisatie spraken we het hele proces door. Van het aanvraagformulier tot aan het nabellen van mantelzorgers na de uitreiking. En duidelijk werd dat men de mantelzorgwaardering belangrijk vindt, maar het is ook arbeidsintensief. Ook brachten we in kaart hoeveel mantelzorgers de gemeente Putten bereikt met de mantelzorgwaardering en legden we dit naast het geschatte aantal mantelzorgers in de gemeente. Tot slot keken we naar de kosten, lokale regelgeving en beleidsregels.  

Vergelijking van vijf gemeenten 
Met vijf gemeenten in de omgeving van de gemeente Putten is gesproken over hoe zij de mantelzorgwaardering invullen. De bereidheid om tijd vrij te maken en hun ervaringen met ons te delen was voor ons enorm helpend. Van alle gesprekken maakten we verslagen en lieten deze tegenlezen door de beleidsmedewerker of welzijnswerker die we hadden gesproken. Eén van de belangrijkste uitkomsten is dat in de ene gemeente mantelzorgers aangaven behoefte te hebben aan activiteiten terwijl in de andere gemeente de mantelzorgers juist voorkeur geven aan een geldbedrag.  

Vraag het de doelgroep zelf
Bij een onderzoek over mantelzorgers moet je natuurlijk de doelgroep zelf vragen hoe zij tegen mantelzorgwaardering aankijken. Meten is tenslotte weten. We stuurden een enquête naar alle mantelzorgers die de waardering hadden aangevraagd, en toestemming hadden gegeven een mail te ontvangen van de welzijnsorganisatie. We hadden een respons van 35%! Wat als een paal boven water staat, is de mantelzorgwaardering hoog wordt gewaardeerd. Eén mantelzorg zei bijvoorbeeld: “Het laat zien dat er toch aan je gedacht wordt”. Aan de andere kant werd ook duidelijk is dat niet iedere mantelzorger tevreden is en zijn gaven ook aan waarom niet.  

In gesprek met de mantelzorgers
Na de enquête volgde een gesprek met een groep mantelzorgers. Dit werd een nuttige, soms emotionele, maar ook bijzonder gezellige avond. Eén van de rode draden was het verschil tussen een gemeente als Putten en bijvoorbeeld een grote gemeente in de Randstad. In een gemeente als Putten wordt er voor elkaar gezorgd en naar elkaar omgekeken. Met soms als onbedoeld effect dat men niet snel om hulp vraagt. Dit horen we ook terug van mantelzorgers die de mantelzorgerwaardering niet aanvragen: “Een waardering voor het zorgen voor mijn naaste? Echt niet.” Tot slot sloten we aan bij een avond voor jonge mantelzorgers.  

De opbrengsten en aanbevelingen
Na het ophalen van de input, de schone zaak voor ons om alles bij elkaar te brengen. Wat vinden mantelzorgers nu echt? En komt dit overeen met de huidige praktijk? Doet de gemeente het zoals in de WMO staat beschreven?  

De belangrijkste maar ook minst spannende conclusie: eigenlijk doet de gemeente het heel goed! En Putten valt positief op in de vergelijking met andere gemeenten omdat ze keuzevrijheid biedt aan de mantelzorgers. Maar geen onderzoek zonder aanbevelingen. Zoals het persoonlijker maken van de uitreiking, bijvoorbeeld met een bloemetje. En het verder uitdiepen van het verschil tussen mantelzorg en gebruikelijke zorg, wat ook weer van meerwaarde kan zijn voor bijvoorbeeld jeugdhulp.  

Dit onderzoek leerde ons ook dat er gemeenten zijn die de mantelzorgwaardering hebben ‘afgeschaft’. Een zeer twijfelachtige beslissing, veroorzaakt door tekorten in het sociaal domein. Daarom tot slot een oproep: gemeenten, waardeer uw mantelzorgers. Dit hoeft niet in geld te worden uitgedrukt. Het woord zegt het al, het gaat om de waardering. Want wat de mantelzorger doet is onbetaalbaar, het is goud waard.  

Meer weten over mantelzorgwaardering?

Neem dan contact op met Nauturiaan Liesbeth aan de Stegge.

Mail Liesbeth