Samen thuis in of op de Noord-Veluwe?

De zes Noord-Veluwse gemeenten Harderwijk, Ermelo, Elburg, Oldebroek, Nunspeet en Putten werken al jarenlang nauw samen op (onder andere) het gebied van beschermd wonen en maatschappelijke opvang (BW/MO). Deze regio wordt veel genoemd als voorbeeldregio. Hoe komt dat? En waarom is deze regio zo bijzonder? Nautus mocht eind 2019 het regioplan BW/MO 2020-2023 opstellen voor de regio. Nauturiaan Eva Morre vertelt over haar ervaringen.

Wonen én ondersteuning
BW en MO worden vaak in één adem genoemd, omdat de verantwoordelijkheid voor beide taken met ingang van 2015 in dezelfde regio’s belegd is. Er zijn meer dan 40 BW/MO-regio’s in Nederland. Beschermd wonen is een voorziening voor mensen die vanwege (psychische) problemen niet (volledig) zelfstandig kunnen wonen. Er is daarom 24-uurs zorg aanwezig, of 24-uurs nabijheid van zorg. Maatschappelijke opvang is het bieden van onderdak en begeleiding aan mensen die vanwege diverse problematiek geen dak boven hun hoofd hebben. Beide taken zijn omschreven in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015).

Ontwikkelingen in BW/MO
De verantwoordelijkheid voor het bieden van beschermd wonen wordt stapsgewijs verder gedecentraliseerd naar de lokale gemeenten. Dat betekent wat voor de regio’s. De samenwerking wordt nu ‘opgelegd’, maar kent dadelijk (nog) meer ruimte voor eigen invulling. Daarnaast wordt de Wet langdurige zorg (Wlz) vanaf volgend jaar opengesteld voor mensen met psychiatrische problemen. Dat betekent dat een deel van de doelgroep voor BW over zal gaan naar de Wlz. De BW-groep kan tot wel 30% afnemen, volgens inschattingen van het Rijk. Ten derde wordt er gewerkt aan een nieuw financieel verdeelmodel, waarmee de middelen voor BW en MO anders verdeeld worden over het land. Dat kan voor sommige regio’s positief uitpakken, en voor andere regio’s negatief. Ten vierde wordt er conform het advies van de commissie Dannenberg in alle regio’s gewerkt aan de overgang van beschermd wonen naar beschermd thuis. Sociale inclusie van inwoners staat centraal, en we willen kwetsbare inwoners zoveel mogelijk een plek geven in de wijk.

Om al deze ontwikkelingen het hoofd te bieden, heeft het Rijk alle regio’s gevraagd om een regioplan op te stellen.

Noord-Veluwse aanpak
In de Noord-Veluwe staat vertrouwen en samenwerking centraal. De ketenaanpak krijgt uitgebreid vorm en er zijn diverse reguliere overleggen met de (zorg)aanbieders, ervaringsdeskundigen en cliëntraden. Deze samenwerking staat al jaren en verloopt soepel en met Noord-Veluwse accenten. Om hier meer ruimte voor te creëren, is de Noord-Veluwe vanaf 2018 afgesplitst van centrumgemeente Zwolle. Harderwijk vervult de rol van plaatsvervangend centrumgemeente, in ieder geval totdat de doordecentralisatie gereed is.

Totstandkoming regioplan Samen thuis op de Noord-Veluwe
In deze nauwe samenwerking kreeg ik de opdracht om een regioplan BW/MO voor de Noord-Veluwe op te stellen, voor de periode 2020-2023. Het is één ding om te spreken over ketensamenwerking en een samenwerking die gebaseerd is op vertrouwen. De Noord-Veluwe laat echter zien hoe dit werkt in de praktijk. Het regioplan is een coproductie geweest van alle betrokken partijen. In het voorjaar van 2019 zijn er inspiratiesessies georganiseerd om input op te halen bij een breed publiek. Na het verwerken van deze input in een concept plan, is dit voorlopige resultaat in november voor een breed publiek gepresenteerd. Welzijn, zorgorganisaties, ervaringsdeskundigen, sociale adviesraden, ambtenaren van andere domeinen en nog veel meer betrokkenen waren aanwezig. Nadat de volgende ronde aan feedback was verwerkt, is het regioplan in routing gebracht in alle zes de gemeenten en door alle gemeenteraden vastgesteld.

Het Regioplan Samen thuis op de Noord-Veluwe besteedt aandacht aan inhoudelijke ambities, zoals de verhouding van aanbodgericht en vraaggericht werken, preventie en vroegsignalering, passende woonplekken, kwaliteit en continuïteit van ondersteuning en inzet van ervaringsdeskundigen. Daarnaast gaat het in op de samenwerking voor de komende jaren. In de Noord-Veluwe gaat het goed, en de intentie om de huidige regionale samenwerking voort te zetten onderstrepen alle betrokkenen.

Conclusie
Een goed en – het belangrijkste – een breed gedragen plan. Aan het einde nog wel discussie over de titel: zijn we samen thuis in of op de Noord-Veluwe? De meerderheid voelt zich thuis op de Noord-Veluwe. En dat is waar we het allemaal voor doen!

Meer weten?

Spelen er in jouw regio ook vragen over de ontwikkelingen in BW/MO, neem dan contact op met Eva Morre.

Mail Eva