Van tekort naar beter in Gouda
Gemeenten zijn financieel verantwoordelijk voor de uitvoering van de Participatiewet. Ze krijgen hiervoor vanuit het Rijk een budget, het ‘Buigbudget’. Dit budget wordt via een verdeelmodel aan gemeenten toebedeeld. Dit zorgt ervoor dat er altijd gemeenten zijn die overschotten en tekorten hebben. Waarbij een overschot natuurlijk geen probleem is. Maar wat als je een tekort hebt?
De gemeente Gouda heeft al jaren een tekort op het Buigbudget. Om dit te verkleinen (en om in aanmerking te komen voor een compensatie) wilde de gemeente maatregelen treffen. Daarvoor moet je weten wat de oorzaak is voor je tekort en wat je nog kan doen. Nautus kreeg de vraag om de gemeente Gouda te helpen bij de analyse van het tekort en het opstellen van maatregelen.
Een gericht pakket met maatregelen
Om effectieve maatregelen te kunnen treffen moet je eerst weten waar de oorzaken van het tekort liggen én waar je invloed op hebt. Gouda heeft nadeel van het verdeelmodel, maar kan het model zelf niet veranderen. We hebben daarom in beeld gebracht waardoor dat nadeel in het verdeelmodel veroorzaakt werd. Dit bood aanknopingspunten voor verbetering. Zo had Gouda bijvoorbeeld veel last van een hoge instroom van nieuwe statushouders. Maar ook in de uitvoering van de Participatiewet door de gemeente zelf lagen mogelijk verbeterpunten. Zo was de instroom fors hoger dan landelijk en werd er minder gehandhaafd.
Op basis van onze analyse hebben we samen met medewerkers van de gemeente Gouda maatregelen gezocht die het tekort kunnen verkleinen. Gezamenlijk hebben we een realistische aanpak van het tekort voor de gemeente opgesteld. Een aanpak die daadwerkelijk ingaat op verbeterpunten en maatregelen die impact hebben. Samen verkennen en draagvlak zoeken in de uitvoering en op bestuurlijk niveau: taken die goed bij ons passen.
Niet alleen denken, maar ook daadwerkelijk doen
Een paar maanden na het opstellen van de analyse van de maatregelen is Nautus in de uitvoering gaan toetsen wat de resultaten waren. Door cijfers op te vragen en interviews te houden hebben we een beeld geschetst van het effect van de maatregelen. Naast de ‘harde’ kant van de effecten is ook in beeld gebracht hoe de maatregelen zijn geïmplementeerd. In gesprekken met medewerkers hebben we gekeken wat er daadwerkelijk is veranderd en wat dat betekent voor de manier van werken.
Alle informatie hebben we voor de gemeente gebundeld in een aanvraag voor een compensatie in het kader van het vangnet Participatiewet bij het ministerie. Deze aanvraag is eerst voor akkoord aan de gemeenteraad voorgelegd.
Meer dan alleen een aanvraag
Als je zo intensief samenwerkt met een gemeente en zoveel mensen spreekt, dan vallen je ook dingen op die je niet direct kwijt kunt in het op te leveren product. In de aanvraag hebben we de informatie gezet die verplicht was. Denk aan de analyse en de resultaten die aangetoond konden worden. De overige bevindingen zetten we in een ‘side-memo’ voor onze opdrachtgever.
In Gouda bleken vrijwel alle maatregelen in de praktijk ingevoerd, maar wat het effect per maatregel was en hoe dat in beeld te brengen, was onduidelijk. Deze bevindingen hebben wij aan onze opdrachtgever meegeven. Met daarbij ook onze ideeën en adviezen over welke stappen de gemeente kan zetten om de informatievoorziening te verbeteren en waar de verbetermogelijkheden in aansturing en uitvoering lagen. Deze memo heeft de opdrachtgever uiteindelijk met de raad gedeeld. Om in discussie te kunnen gaan over de doelen en gewenste uitvoering van de Participatiewet in Gouda.
Verbeteren door jezelf kwetsbaar op te stellen
De gemeente Gouda heeft ervoor gekozen om de aanvraag voor een compensatie van het tekort te gebruiken om daadwerkelijk stappen te zetten in de uitvoering. Een mooi voorbeeld van een gemeente die zoekt naar verbeteringen die er toe doen én op een breed draagvlak kunnen rekenen. Door kwetsbaar naar zichzelf te kijken. Dat zouden meer gemeenten moeten doen.
Wil je weten hoe Lisette het heeft aangepakt?
Neem gerust contact op via email of per telefoon (06 28023841)