Voor de Regio Gooi en Vechtstreek is het duidelijk: eigen regie begint bij de inwoner zelf

Sinds de decentralisaties in 2015 is eigen regie van de inwoner een begrip dat steeds meer gebruikt wordt als basis van de dienstverlening van gemeenten. Waarom zou de zorgaanbieder of de overheid bepalen wat mensen nodig hebben als inwoners dit het beste zelf kunnen? Kleine uitdaging: wat betekent eigen regie eigenlijk?

Geen eenduidige definitie
De gemeenten vinden het begrip eigen regie van de inwoner in elk geval belangrijk op papier. Wat opvalt tijdens het documentonderzoek is dat in de beleidsdocumenten en de regelgeving van de gemeenten ruimte is gemaakt om eigen regie vorm te geven.

Toch wordt er geen definitie van eigen regie van de inwoner geformuleerd. Op verschillende manieren wordt het in verband gebracht of gelijk gesteld aan begrippen als eigen kracht en eigen verantwoordelijkheid. Maar er is geen eenduidige invulling.

Tijd voor duidelijkheid: de definitie van ‘eigen regie’

De begrippen ‘eigen regie’ en daaraan gerelateerd ‘eigen kracht’, ‘eigen verantwoordelijkheid’ en ‘solidariteit’ worden in de praktijk door elkaar gehaald, terwijl ze verschillende zaken aanduiden.

Eigen regie: Wat wil ik met mijn leven?

Eigen kracht: Wat kan ik, welke mogelijkheden heb ik om mijn problemen aan te pakken met mijn eigen netwerk?

Eigen verantwoordelijkheid: Wat moet ik zelf doen?

Invulling eigen regie in de praktijk
De meerduidigheid van het begrip vormde voor ons genoeg aanleiding om met uitvoerende professionals te praten. Want als er geen eenduidige definitie op papier geformuleerd kan worden, weten de professionals dan wat eigen regie is en hoe ze hier vorm aan moeten geven in hun werk?

In de gesprekken met de professionals blijkt het begrip in de praktijk al net zo diffuus als in de beleidsstukken. In de dagelijkse uitvoering zijn namelijk een aantal factoren aanwezig die het moeilijk maken om een eenduidige invulling en uitvoering aan eigen regie van de inwoner te geven.

Ten eerste is er een grote samenhang en vage scheidslijn met verschillende andere begrippen zoals eigen kracht en zelfredzaamheid. De verschillende begrippen verschillen in wezen met elkaar, maar

hebben vele raakvlakken. Ten tweede krijgt eigen regie van de inwoner voor iedere inwoner een andere betekenis doordat het persoonsafhankelijk is. Tot slot is de consulent niet alleen afhankelijk van zijn gevoel en ervaring. Maar ook van zijn eigen competenties en vaardigheden, om het vermogen van de inwoner om eigen regie te voeren in te schatten.

Ruimte voor maatwerk
Een definitie voor het begrip eigen regie van de inwoner, zal daarom altijd ruimte moeten laten voor het maatwerk dat aan de inwoner geboden moet worden. Te veel regulering of kaders zorgen er mogelijk voor dat deze ruimte bekneld raakt en het doel voorbij word geschoten.

Daarom moeten de gemeenten het vertrekpunt voor eigen regie van de inwoner bij die inwoner leggen. Want op het moment dat de uitvoeringsdiensten informatie bieden die de inwoner naar behoefte kan raadplegen, delen en controleren, is hij in staat keuzes te maken. En zelf te bepalen wat hij wil. Zo krijgt hij pas echt de regie in handen.