Zutphen vormde in 8 weken een herijkte visie op 'toegang'
De inrichting van de toegang in het sociaal domein beperkt zich niet tot de inrichting van een loket en de bewegwijzering. Wat aanvankelijk een overzichtelijk organisatorisch vraagstuk voor de gemeente Zutphen leek, werd al gauw een fundamentele herijking van de visie op de toegang sociaal domein.
De directe aanleiding
De gemeente Zutphen organiseerde de toegang vanaf 2015 in drie organisaties: het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), de GR Het Plein en de sociale wijkteams van Perspectief Zutphen. Vanwege een wijziging in de taken van Het Plein kregen wij de kans de toegang als geheel nog eens tegen het licht te houden. We kozen ervoor de oorspronkelijke visie te herijken door middel van een beleidsatelier. Het voordeel van deze aanpak? Een kort tijdsbestek, nadruk op interactie met inwoners en partners en een integrale benadering van het vraagstuk.
Wat verstaan we eigenlijk onder ‘de toegang‘?
In het beleidsatelier werd snel duidelijk dat in tweeënhalf jaar veel goed is gegaan. Vanzelfsprekend kwamen er ook verbeterpunten aan het licht. En er tekenden zich al gauw concrete verbetervoorstellen af. Maar de aanpak resulteerde ook in het op tafel krijgen van de brandende vraag. Wat verstaan we eigenlijk onder ‘de toegang’? Een vraag die dwingt om ook eens anders naar het bestaande te kijken. Want wanneer je de vraag beantwoordt vanuit het perspectief van een organisatie gaat het over structuren, loketten en bewegwijzering. Maar wanneer je vertrekt vanuit het perspectief van de inwoners – voor wie de toegang in de kern is bedoeld – ontstaat een heel ander beeld.
Kijken door de ogen van inwoners
De inrichting van de toegang beperkt zich voor inwoners niet tot de inrichting van een loket en de bewegwijzering. Het gaat ook (of misschien juist) over het functioneren van en het aansluiten op het netwerk en initiatieven in de buurt, de wijk, de stad en de regio. Het samenspel tussen inwoners, professionals, de gemeente en andere betrokken partijen. Dus niet alleen over toekenning van individuele maatwerkvoorzieningen, maar ook over preventie, vroegsignalering en normalisering. Niet alleen over Wmo, jeugd, inkomen en participatie, maar over alle relevante onderwerpen vanuit het perspectief van de inwoner.
De toegang is voor onze inwoners breder dan een paar instanties of loketten. Het is hun toegang tot (digitale) informatiebronnen en hun netwerk van familieleden, buren, vrienden, collega’s, de school, de sportvereniging, de kerk en bekende professionals. Denk aan de huisarts, de wijkverpleegkundige, het onderwijszorgcentrum, de wijkagent, het sociaal wijkteam en het CJG.
Hoe beter het netwerk rond een inwoner functioneert, hoe groter de kans dat zijn vraag al in dat netwerk kan worden beantwoord. Hoe groter ook de kans dat een vraagstuk wordt gesignaleerd voordat het een meer complex probleem is geworden.
In acht weken een herijkte visie
Het beleidsatelier nam acht weken in beslag. Toen lag er een herijkte visie op de toegang sociaal domein, die door de gemeenteraad werd vastgesteld.
En door!
Het bleef natuurlijk niet alleen bij een visie. Nautus ondersteunt de gemeente Zutphen nu ook bij de operationalisering en implementatie van de toegang. Marcel Moes vertelt je daar graag meer over.