19-11-2021
Waardeer de participerende inwoner
Het is een mooi uitgangspunt: in plaats van achter het bureau nieuwe (beleids)plannen te schrijven, het plan ontwikkelen samen met inwoners. Het doel is om daarmee te komen tot een breed gedragen besluit of nog beter passende oplossingen. Maar: hoe dan? Nauturiaan Saskia geeft een aantal do’s en don’ts voor het vormgeven van een participatietraject
Waarom een participatietraject?
Besluitvormingsprocessen met participatietrajecten zijn spannend, onvoorspelbaar en complex. Participatie van de doelgroep (of: de eindgebruikers) geeft echter kansen voor betere kwaliteit van besluiten. Bijvoorbeeld voor een wijkaanpak, het selecteren van zorgaanbieders voor de WMO, een stadspas, mantelzorg of vraagstukken rondom de (lokale) energietransitie. Het geeft een verdieping in het perspectief van inwoners. Waar lopen zij tegenaan, wat is voor hen belangrijk, wat zou volgens hen een passende oplossing zijn? Zien we niets over het hoofd?
Wanneer in het proces?
Een participatietraject betekent dat degenen die participeren ook echt wat kunnen toevoegen of veranderen. Echt zichtbaar het verschil kunnen maken voor het eindresultaat. Zorg ervoor dat die ruimte er is. Als er al te veel vaststaat of als er geen alternatieven mogelijk zijn, dan creëert een participatietraject verkeerde verwachtingen.
Wie wil je aan tafel?
De praktische organisatie van een participatietraject heeft invloed op wie er is. Wanneer bijeenkomsten overdag zijn, zullen veel werkenden niet beschikbaar zijn. Aan het einde van de middag of begin van de avond is een lastig tijdstip voor ouders met jonge kinderen. Digitale participatie (bijeenkomst of vragenlijsten) zijn minder tijd en plaats onafhankelijk, maar weer minder toegankelijk voor digibeten. Bepaal daarom eerst wie je aan tafel wilt hebben, en kies daarna voor een vorm waarbij je de gewenste doelgroep het beste kunt bereiken.
Hoe vaak?
Een project kan vanuit de gemeente groots zijn opgezet, maar maak keuzes hoe vaak en wanneer je inwoners vraagt om een reactie te geven. De inzet van inwoners om mee te doen aan een participatietraject is vrijwillig. Overvraag inwoners niet, ga zorgvuldig om met hun beschikbare tijd.
Tot slot: waardeer de inzet
Inwoners steken tijd en moeite in het lezen van stukken en het actief deelnemen aan bijeenkomsten. Waardeer daarom de inzet. Dit bedankje kan allerlei vormen hebben, maar vergeet niet te laten weten wat er met hun inbreng is gebeurd.