01-05-2023
Werken moet lonen om de kloof te dichten
Op 1 mei 1890 gingen in de Verenigde Staten en in veel Europese landen duizenden arbeiders de straat op om te demonstreren voor een achturige werkdag en betere omstandigheden voor arbeiders. Deze demonstraties werden een jaarlijkse traditie. Met als resultaat dat de lans voor betere werkomstandigheden en een achturige werkdag werd gebroken. Is de Dag van de Arbeid anno 2023 daarmee nog wel relevant?
Ondanks dat 1 mei geen officiële feestdag is in Nederland, is deze dag nog steeds relevant. De werkomstandigheden zijn dan wel sterk verbeterd ten opzichte van 1890. Desondanks zijn de problemen op de arbeidsmarkt groter dan ooit. Zo groeit de druk op onze mensen in de (semi)publieke sector. Het blijft daarom belangrijk om stil te staan bij de werkomstandigheden van onze medewerkers.
Een neerwaartse spiraal door krapte en hoge werkdruk
In tijden van recordkrapte op de arbeidsmarkt vormt de (semi)publieke sector geen uitzondering. De publieke dienstverlening piept en kraakt op dit moment onder de capaciteitsproblemen. Zo is er een tekort aan leraren, een tekort aan medewerkers in de kinderopvang en een tekort in de zorgsector. Afgelopen jaren is er veel beleid ontwikkeld om iets te doen aan deze tekorten. Dat is ook wenselijk en noodzakelijk. Veel sectoren die nu onderbemenst zijn, vervullen belangrijke maatschappelijke functies of zijn betrokken bij grote transities waar we als maatschappij voor staan. Dit is voor iedereen zichtbaar en voelbaar. Burgers en bedrijven ondervinden de nadelige gevolgen van oplopende wachtlijsten of de uitval en of lagere kwaliteit van dienstverlening. En onze mensen die hard werken om anderen in de maatschappij te verzorgen, ondersteunen en/of beschermen, hebben te maken met een neerwaartse spiraal: toenemende werkdruk en afnemende motivatie leidt tot uitval en vertrek van collega’s en daarmee voor nog meer overvraging en werkdruk.
Goed werkgeverschap is van cruciaal belang
De neerwaartse spiraal van hoge werkdruk en personeelstekort moet doorbroken worden. Goed werkgeverschap is daarbij van cruciaal belang in deze tijd van schaarste. En daar zijn we weer terug bij de Dag van de Arbeid. Bij goed werkgeverschap hoort aandacht voor wat nodig en mogelijk is om het werk hanteerbaar, aantrekkelijk en perspectiefrijk te maken. Dat kan onder andere door verminderen van de werkdruk, het zorgen voor een goede werk-privébalans en het bieden van een goed salaris. Tegelijkertijd dient de (semi)publieke sector een voorbeeldrol te vervullen als het gaat om het thema Leven Lang Ontwikkelen[1]. Er moet voldoende aandacht zijn voor scholing (ruimte voor trainingen en opleidingen) en ontwikkeling (goede loopbaanmogelijkheden) van het personeel. Zo zorgen we ervoor dat zij ook op de langere termijn optimaal inzetbaar blijven en met plezier invulling kunnen blijven geven aan hun werkzaamheden.
(Meer uren) werken moet lonen
Tot slot publiceerde de SER onlangs zijn advies Waardevol werk: publieke dienstverlening met daarin veel aandacht voor de arbeidsmarktkrapte in de publieke sector. De SER adviseert om het voor mensen, die dat willen, aantrekkelijker te maken om (meer uren) te gaan werken. Om de arbeidsmarktspanning te verminderen en een meer inclusieve arbeidsmarkt te bereiken, zullen we onze uiterste best moeten doen om al het beschikbare talent op de arbeidsmarkt te benutten. Eén ding is daarbij van groot belang: (meer uren) werken moet lonen! Ook de SER ziet dit in zijn advies als belangrijk uitgangspunt. Voor sommige groepen is dit door inkomensafhankelijke toeslagen en heffingskortingen op dit moment niet het geval, waardoor het niet loont om (meer uren) aan het werk te gaan (de zogeheten armoedeval). Bovendien belemmert de ervaren onzekerheid over het eventueel terug moeten betalen van toeslagen om (meer uren) te gaan werken. Dit vraagt om een drastische herziening van het fiscale en toeslagenstelsel. Hiermee zorgen we ervoor dat werken gaat lonen en creëren we meer bestaanszekerheid. Laten we op deze Dag van de Arbeid nogmaals deze oproep doen richting het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
[1] https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/leven-lang-ontwikkelen
Meer weten?
Als je verder wilt praten over het onderwerp werken moet lonen? Dat kan! Stuur een e-mail naar Niels van van Dijken en hij neemt contact met je op.